نحوه تشخیص جواهرات نو از دست دوم (کهنه)

همه زیورآلاتی که در بازار به عنوان طلا و جواهرات عرضه می شوند نو نیستند و در بین آنها جواهرات دست دوم هم دیده می شود. برای شناسایی آنها باید از تکنیک هایی استفاده نمود که در زیر شرح داده می شود.

– تشخیص جواهرات دست دوم

در روند تحقیقات مشخص گردید که با استفاده از تجهیزات گوهرشناسی می توان بسیاری از موارد را از هم تفکیک نمود. البته این روش ها برای عموم مردم کاربرد ندارند. بنابراین در ادامه به روش هایی اشاره می گردد که هر کسی با توجه به آنها می تواند جواهرات کهنه را از نو تشخیص دهد. البته بهتر است شخص بررسی کننده ذره بین داشته باشد تا بتواند با دقت بیشتری جستجو نماید.

ابتدا از قطعات فلزات گرانبها مانند طلا و نقره شروع می کنیم. به عنوان مثال یک انگشتر دست دوم که به عنوان انگشتر نو فروخته می شود، هر چقدر هم تمیز شده باشد باز هم رد استفاده شدن بر روی آن باقی خواهد ماند.

اولین بخش در این بررسی مشاهده لبه های آسیب پذیرتر است. به خاطر داشته باشید که قسمت زیرین رکاب انگشتر به دلیل برخورد مداوم با سطوح دارای سختی متفاوت دچار خش و خراشیدگی می شود و شخص متقلب نمی تواند خش های عمیق را حذف کند. زیرا از وزن فلز به خصوص طلا کاسته خواهد شد لذا به پولیش سطحی اکتفا خواهد کرد.

دومین بخشی که می توان آن را بررسی کرد قسمت زیرین کاسه انگشتر است. یک انگشتر وقتی استفاده می شود به مرور زمان جرم هایی در بخشهای زیرین کاسه  انگشتر یا درز و سوراخ های کناری آن وارد می شوند. این جرم ها حتی در پاک سازی به روش التراسونیک و فشار بخار آب نیز حذف نمی شوند و با کمی بررسی می توان رد آنها را پیدا کرد. البته باید توجه نمود که نبود جرم چیزی را اثبات نمی کند ولی وجود آن اثبات کننده نو نبودن انگشتر خواهد بود.

گاهی در زوایا یا نقاط بسیار دور از سطح کار، چربی یا جرم هایی وجود دارند که با چشم دیده نمی شوند و یا اگر دیده شوند به عنوان بخشی از کار قلمداد خواهند شد. در این مواقع تست با ذره بین یا نور دستگاه های اسکناس می تواند کمک کند. به خاطر داشته باشید در انگشترهای دارای نگین های اپال، زمرد، یاقوت، مروارید و سایر گوهرهای آسیب پذیر این جرم ها بیشتر دیده می شوند. زیرا به دلیل حساس بودن گوهر، انگشتر را به مدت طولانی در التراسونیک یا تحت فشار بخار قرار نمی دهند.

نکته دیگر اینکه انگشترهای دست دوم ممکن است بر اثر استفاده و یا ضربه احتمالی دچار کمی خمیدگی شده باشند. رد این خمیدگی را حتی اگر اصلاح شده باشد با کمی دقت می توان پیدا کرد. هر چند وجود این آسیب به طور صد در صد نشان دهنده دست دوم بودن نیست اما می تواند دلیلی برای این شک باشد.

– تشخیص سنگ یا نگین های دست دوم

در مورد گوهر ها (سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی) باید دقت بیشتری نمود. اگر گوهرها دارای تراش فست (صفحه دار) بود، لبه تیز صفحات را بررسی کنید. در صورتی که پریدگی و خش وجود داشت گوهر نو نیست. البته باید دقت نمود چرا که برخی از گوهرها در روند انتقال و داخل بارخانه دچار ساییدگی و خش می شوند. این خش را با خش ناشی از استفاده شدن و کهنه بودن اشتباه نگیرید. در ضمن شکستگی و ریز ترکهای لبه گوهر ها هم در این قاعده جا دارند.

رنگ پریدگی، تبدیل و تخریب رنگی نیز از عوامل دیگر کمک کننده هستند. فیروزه های تخریب شده بر اثر چربی، آب و غیره خود گویای نو نبودن خود هستند. فقط باید این فیروزه ها را از فیروزه های نو ولی بدرنگ و بی کیفیت تشخیص دهید.

سطح گوهر را مورد بررسی قرار دهید. در صورتی که دارای خش یا خطوط باشد می تواند نشانه نو نبودن آن باشد اما مراقب باشید. زیرا نباید این خش ها را با خش ها و خطوط ناشی از یک تراش نادرست اشتباه گرفت. اگر یک گوهر به خوبی تراش داده و پولیش نشود هم سطحی مخدوش خواهد داشت.

خش های ناشی از تراش و پولیش ناقص با خش های ناشی از استفاده و آسیب متفاوت است. خش های ناشی از تراش ناقص معمولاً عمق یکسانی دارند و ضریب تفاوت آنها چندان محسوس نیست اما در خش های ناشی از استفاده و آسیب عمق ها متفاوت هستند هستند به طوری که برخی دارای عمق کم و کمرنگ و برخی دارای عمق زیاد می باشند.

دیگر اینکه خش های تراش ناقص جهت دارند و معمولاً موازی یا تقریباً همسو می باشند. اما خش های ناشی از استفاده و آسیب می توانند دارای جهت های مختلف باشند و نظم خاصی در آن ها مشاهده نمی شود. همچنین خش های ناشی از تراش ناقص در تمامی سطح گوهر قابل مشاهده هستند. اما خش های ناشی از آسیب معمولا در بخش های برجسته تر یا مرتفع تر که احتمال تماس بیشتری با محیط اطراف دارند، مانند لبه تیز صفحات یا قسمت های برآمده تراش دامله دیده می شوند.

نویسنده: دکتر پویا کرمی، محقق رشته گوهرشناسی، موسسه ارتقاء صنعت طلا و جواهر ایران

برای خرید جواهرات نقره نو و زیبا با نگین های معدنی اصل به فروشگاه جواهرات اپال مراجعه نمایید.

فروشگاه جواهرات اپال